عیده نوروزه بوین ...

عیده نوروزه بوین…

ای دباره نــوبهــاره ، عیـد نــوروزه بـوین

بــورده  دیروز و الانم کـاره امروزه بـوین

گل بیشار و رنگی رنگی با صفا هسه همن

با  ونوشه  سبزه زار و  وقفه پیروزه بوین

 

ماههای مازندرانی ( تبری) و تاثیر آن در چهره روستا به همراه شعر ...

ماههای مازندرانی و تاثیر آنها در چهره روستا  به همراه شعر مازندرانی ...

باوجود 12 ماه شمسی که در تقویمها به چشم می خورد به همان تعداد ماههای مازندرانی از گذشته به یادگار مانده است و با نبود تقویم و بیسوادی مردم روستا در زمان گذشته بیشتر از این طریق ماه ها را در روستا سپری می کردند. که شاید خواندن این مطالب برای شما مفید باشد و ممنون می شوم با خواندن این مجموعه از من حقیر به دفاع از مردان و زنانی بپردازیم که سخت کوشیدند و زیبا زیستند و با تلاش و هنر مثال زدنی خود این مجموعه را به یادگار گذاشتند که تقدیم شما می شود:  نام و یادشان گرای باد.

در ضمن هر کدام از این ماهها مراسم و مناسبت هایی را در خود جای داده و بنده هم ماهها را به زبان شعر تقدیم می کنم.

ارکه ما	ده ما	وهمنه ما	نوروزه ما	فردینه ما	کرچه ما	هره ما	تیره ما	ملاره ما	شروینه ما	میره ما	اونه ما
فروردین	اردیبهشت	خرداد	تیر	مرداد	شهریور	مهر	آبان	آذر	دی	بهمن	اسفند

ارکه ما (arkeh ma) :  مصادف با ماه فروردین می باشد که با فرارسیدن بهار و آغاز سال نو طبیعت با چهره بهاری اش زیبا به نظر می رسد و شکوفه های رنگ رنگ در همه جا به چشم می خورد.

ته فـروردینه با ، مـن ارکــه مــاره

همــه جــا سبزه زار و لالــــه زاره

 

یلدا شو موارکا ...

یلدا شو موارکا ...

اسا یلــــدا درازه شــوره دارمی

دوره هم درمی دکــل خـو ندارمی

سفره ور شب چره مشته جور واجور

خشالــی خشی بک و بـــوره  دارمی

***

ترجمه فارسی

اکنون شب یلدا فرا رسیده است و در کنار هم هستیم و احساس خستگی نمی کنیم.

سفره هم با غذاهای مختلف پر شده است و خنده و خوشحالی به خانه صفا داده است.

***

میر حمزه طاهری هریکنده ای نوپا

مشتی ... (شعر مازندرانی )

مشتی ...

قشنگه خــوشه ره نــاز کنده ، مشتی

اتــا تیمه دهــــون گــاز کـنده ، مشتی

شه بینجــه تـــاشنه ، تک  مشته خنده

گلـــی خش دیمبه آواز کنده ، مشتی

هـــــدار کـنده شه دشته ور همــیشه

کپ و صحبت ورهمباز کـنده ، مشتی

 

مه علی اصغر ... (زبانحال رباب بعد از شهادت علی اصغر ...)

زبانحال رباب بعد از شهادت علی اصغر  ...

نماشـون صحرا خــــور بمــوهه        ته مار بمیره

میـدون بورده علی اصغر نموهه       ته مار بمیره

تـــو دمبـه گـره ره خیمه تیناری        ته مار بمیره

یواش من خـونـدمه ته سه لالایی        ته مار بمیره

 

مه علی اصغر ننه بمیره ...

مه علی اصغر ننه بمیره ...

لا لا لالا لا ، ننـه بمیـره

بخس ته فـــدا ، ننه بمیره

مه کچکه ریکا، ننه بمیره

پر بزو هـــوا ، ننه بمیره

وچـه مه تشنا ، ننه بمیره

زوهـه دسا پا ، ننه بمیره

درد داشته ریکا ، ننه بمیره

بمیــره ننــــا ، ننه بمیره

لا لا لالا لا ، ننـه بمیـره

بخس ته فـــدا ، ننه بمیره

 

از خلیج فارس تا دریوی خزر ...

از خلیج فارس تا دریای خزر ...

از خلیج فــارس تا مـه خزر راه خــــلوهه

دل نینه قـرار چشخنه ور اصلی ی سوهه

غـــریبه شر و اتــــا کنـار دل دره اون ور

چش واز و دل هـم بی اختیارمتله خـوهه

بئین قدره همدیگه ره بدونیم ...

بئین قدره همدیگه ره بدونیم ...

هرور شومبه هرکی زنده شه سازه

درد خلــــوهــه قصه خلــــه درازه

تا کـی ، ونـه اینجــور دنیا دواشیم

خشی ی تیمـه هــی شه ور بپاشیم

درد خلــوهه ، کـی اماره گس دنه

نـاراتی تب زنــده دلـــــه ، وسینه

 

شهادت علی (ع) (شعر مازندرانی به همراه ترجمه فارسی ...

شهادت امیر المومنین علی (ع))

(شعر مازندرانی با ترجمه فارسی)

علــی بـوم علــی شیر خـــــداره

شب نـوزده طـی هـکرده شه راره

به ســوی راه حق وه راهـــــی بیه

تمــــومه انس و جن ره حـــالی بیه

دونسه شه شهیدی ختم عمــــــــره

به وقت صبح اذان و قتل نــومــــره

چپون ....

چپون ...

صـواحی گسفن همرا شـونه ، چپون

گـد کـده کـــوره بــالا شــونه ، چپون

هـــوا ســـرده بچـــاهی تـن هـداهه

دپیت وشال و کـــلا شـــونه ، چپون

دیــاره اسبـه سارخ دسه چــــو تـن

دوسی نــون و پــلا شـــونه ، چپون

 

بهار ماه بمو ...

بهار ماه بمو ...

چِمِـر بَیته هِمِــن با شه بِهــاری

دَپـوشیهه شِه تَن سبز قِـــــوایی

سِلوم بِتِه تی تی رِه دشت و صحرا

عَجِب بیه قِشِنگ تا چِش دیــاری

 

هلی داره تن اسبه پوش بهییه ...

هلی دار اسبه پوش بهییه ...

هَلی دارهِ تَن اِسبِه پـــوش بَهییه

زمین و صحــرا سبزه روش بَهییه

وَنوشه اینجـه ، اونجــه بیه بیشار

قشنگی ویشه گوش تا گوش بَهییه

***

 

ویشه با بهار رنگ و رو بیته ...

ویشه با بهار ...

ویشه با نوروز سلطون بک و بو  بیته چه جور

گوشه گوشه با بهارماه رنگ و رو بیته چه جور

سبزه  ریگ  دارنه دهون ، با  ونوشه  ککی مار

جان خدای  دور  بگردم  ، البسو  بیته چه جور

***

 

بهار بمو ... (شعر مازندرانی )

 بهار بمو ...

(پیشاپیش بهار شماره موارکا)

بهـار بمــو بهــار ، تـی تـی درنه

                                         پیغـــوم هـــادین که سال اتی درنه

ونــوشه نــــوج بــزو بیشار بهییه

                                          ککیمــار لمـــه سر ســـــوار بهییه

هلـی دار اسبه پیــرن تــن دکــرده

                                             عمــو نورز تمومه ونگ هکرده
 
 

محمد (ص) بمو ...

محمد (ص) بمو…

نوبهاری بیـه ســو   ای شـادی هه

جشن و تـبریک شـیعیون  ره حالیه

شـکر ایــزد ، تـازه  تی تی در بمــو

بـــورده پائـیز ، نوبـهار ایـنور  بمو

خش خـور هـم آسمــون و هـم زمین

خار  وچه  نــور و ایمــون ره  بوین

 

نوحه (جان عموی دتا دس جدا بهییه ) ...

نوحه ماه محرم (جان عموی دتا دس جدا بهییه(

یارب ، یارب

جان عمـوی دتا دس جـدا بهییه

علقمه سر داد و بی داد به پا بهییه

***

عمــو بورده او بیاره ، راهی ی شط فــراته

بـی خبر از دل دشمن ، سکینه چشم انتظاره

عمو تشنا بیهه خسه ، لشکری دور عمو جمع

وه اسیر تیر و نیزه ، علقمــه غــوغـا بهییه

یا رب ، یا رب

جــان عمـوی دتا دس جدا بهییه

علقمه سر داد و بی داد به پا بهییه

 

ماه محرم بیمو ...

ماه محرم بیمو

Maheh Moharem biyamo

محرم هسه ماه خون

Moharem haseh maheh khon

مصیبت  و  عزاهه

Mosibet o azaheh

حسین (ع) وسه دل خراب

Hoseine veseh del kherab

تن جمه ی سیاهه

Tan jemeyeh siyaheh

عید غدیر موارکا ...

عید غدیر موارکا

عـدالت ، با عـلی ، د رج بیه ، دنیا

شهـادت ، با عــلی ، رج بیه ، دنیا

غـدیر ، جشن و مـوارک ، شیعیونه

زیـــارت ، کعبه ور ، حـج بیه دنیا

***

تلفظ انگلیسی

 

چش انتظار پسر ...

چش انتظار پسر  ...

نماشــونه نمـویی تن نخاره

وارش بیته هـــوا دل بیقراره

خدایا تــوم هکن مه انتظاره

چنده من هـارشم درازه راره

خدایا دتا چش کم سو بهییه

خنه دائم تـه بک و بـو بهییه

پسر بی تو بهـار بـویی ندارنه

لت و لتکا دیگـه سویی ندارنه

دتا چش دیگه مه خویی ندارنه

بیشه ره اینجه آهــویی ندارنه

خدایا دتا چش کم سو بهییه

خنه دائم تـه بک و بـو بهییه

 

بیستا بلبل ...

بیستا بلبل ...

بیستا بلبل بیمـه هلــی داره تن

زرد و خسه ، اتـا نـاترینگــه بن

اصلی مه چش دره به مثه شبنم

غصه مره عاجـز هـکـرده کم کم

خدایا مـره درده ، مره درده

لرزنه تنه په ، چه مره سرده

 

وقتی که گد ببا بورده ، سره ی پیت قوا بورده ...

وقتی که گد بابا بورده ، سره ی پیته قوا بورده ...

هنیش بیمه شه میزه سر

هـــوای شعر بمو مه سر

غریبه شهــر دهـــاتیمه

این شعـــراره شه باتمه

اولــه ملــه دلـــه اینی

ماشینه جــــا بنه اینی

قــــدم زنون خنه اینی

تنکـــوچه سر بنه اینی

گنی قــدیمی چی بیه؟

اون عشق دینی چی بیه؟

بـرارون و خـــــواخرون

گد و کچیک پیر و جوون

یاد بیارین اون قــــدیما

اون موقع چه داشته صفا

رواق سر نییشبیهه گدبابا

چش اصلی امو دس عصا

کته وه اون قدیمی حرف

ازخشحالی هی زومی کف

گته زرک پـــــلای دور

اون سختی و بــلای دور

هی تب تب اصلی شندیه

چش کم سو بییا وندییه

وقتی که گــد بابا بورده

سره پیته قــــوا بورده

 

محمد (ص) بمو ...

محمد (ص) بمو…

نوبهاری بیـه ســو   ای شـادی هه

جشن و تـبریک شـیعیون  ره حالیه

شـکر ایـزد ، تـازه  تی تی در بمـو

بـورده پائـیز ، نوبـهار ایـنور  بمو

 

چپون ... (تقدیم به همه چپونای ایران زمین)

چپون ...

صواحی گسفن همرا شـونه ، چپون

گـد گـده کــوره بـالا شــونه ، چپون

هـــوا ســـرده بچـــاهی تن هـداهه

دپیت وشال و کـــلا شــونه ، چپون

دیـــاره اسبـه سارخ دسه چــــو تن

دوسی نــون و پــلا شـــونه ، چپون

 

تقدیم به پدر عزیزم در روز ولادت مولا علی (ع) و روز پدر ...

به یاد تلاشها و زحمات تو پدر عزیزم و به یاد پینه های دستان تو که هیچ وقت از ذهن من فراموش نمی شود .

تقدیم به پدر ...

دل ره صحرا بدایی داز و فکا گیرنی شه دوش

اسبه سارخ چوی تن نون و پلا گیرنی شه دوش

بیل و گروازه شه  دوست و رفق دوندی آقا جان

خسه تنه  دیینی  تور  و حلا گیرنی  شه  دوش

تور و تاشه  هنه کوله  سو  هداهه  ته  بوین

ناماشون دیمه خنه  پیته قوا  گیرنی  شه دوش

 

ای چی بوم از ننا و گد ببا ، هچی گمه مه شعر تموم نهونه ...

ای چی بـوم از ننا و گد ببا ، هچی گمبه مه شعر تموم نهونه...

ای چـی بــــوم از ننا و گـــــــد ببا

هچی گمبه مــه شعر تمــوم نهـونه

ای چی بوم اون صلح و صفای سه

خـــدا وری ، مـه شعر تموم نهونه

یاد بیارین ، بشکسه عصــا ره که

هنــوز وشونــه دسه بــــــوره دنه

کهنه قوا ره نــدونــدی چـــی بیه؟

هنتا مه دل همـــــون روزاره ونه

ای چـی بــوم کهنه قوا طاقچه سر

هـچی گمبه مـه شعر تمـوم نهونه

 

عید نوروزه بوین ... (شعر مازندرانی با ترجمه فارسی)

با سلام و عرض ادب

صدای پای بهار می آید و طبیعت از خواب زمستانی اش بیدار شده است و چهره زیبایی در باغ و صحرا به چشم می خورد و بوی بهار همه جا پیداست و بنده هم بر حسب وظیفه این عید سعید باستانی را خدمت شما تبریک و تهنیت عرض می کنم. سال نو مبارک

عیده نوروزه بوین

Eayde norozeh bavin

ای دباره نـــوبهاره ، عید نــوروزه بـوین

Ay debare no behare eayd noroze bavin

بــورده  دیروز  و  الانم کاره امروزه بـوین

Bordeh diroz o alanam kare amroze bavin

گل بیشار و رنگی رنگی  با صفا هسه همن

Gol bishar o rangi rangi basefa haseh hemen

با  ونوشه  سبزه زار  و  وقفه  پیروزه بوین

Ba vanosheh sabzezar o vaghfe pirozeh bavin

 

بهار بمو ... (شعر مازندرانی با ترجمه فارسی)

بهار بمو ...

بهـار بمــو بهــار ، تـی تـی درنه

پیغـــوم هـــادین که سال اتی درنه

ونــوشه نــــوج بــزو بیشار بهییه

ککیمــار لمـــه سر ســـــوار بهییه

هلـی دار اسبه پیــرن تــن دکــرده

عمــو نورز همـه ره ونگ هکرده

پرس خــو و هنیشتن دیگـــه وسه

هلــو دار تی تی صـــــورتی دوسه

بلبل خـــونه بهـــار نـــو ره دارمی

لتکاسر ونـــوشه ی بـو ره دارمی

تپه سر اوجـــی و زلنگــه بــــوهه

کیله سر بور بـوین نعنـای بــــوهه

هفتا سین رج بونه سفره ی میون

سره سره اینه ، ات خلـــه مهمون 

خش بمــونی شمه بهــار مـــوارک

سلامتی دارین خـار خـار مـــوارک

وچـــونـــه ویندنی چــه شـادی کنه؟

کلکــــه سر درنــــــه بـــــــازی کنه

علـــف ذوق کنـده گــــــله ور بهیته

پاپلــــی اینجــه اونجـــه پـــــر بهیته

بهـــــاره ای بهـــــاره ای بهـــــاره

سر بـزن اون مریضی کــه نخـــاره

الهــی هیچ دلــــی نــاخش نبــــاشه

خیر و خشی همــه وســــــه دواشه

نــوبهــاره نــود و سه ره دارمــــی

خشالمـی غـــــم و غصه نـدارمـــی

طاهـــری را دکــف تـــه را زیـــاده

چش به رانـــه ملــــه ته خـــانواده

***

میر حمزه طاهری هریکنده ای نوپا

پیشاپیش عید موارکا ... دوبیتی های بهاری به زبان مازندرانی (با ترجمه فارسی)

(دوبیتی های بهاری با تلفظ و ترجمه فارسی)

سه نمونه از شعر بهاری ام تقدیم همه مازندرانی های عزیز ان شاالله سالی خوب و خوش داشته باشید:

 1– هلی دار اسبه پوش بهییه

هَلی دارهِ تن اِسبِه پوش بَهییه              زمین و صحرا سبزه روش بَهییه

وَنوشه اینجه ، اونجه بیه بیشار           قشنگی بیشه گوش تا گوش بَهییه

***

تلفظ انگلیسی

Halidare  tan  esbeh  posh  bahiyeh /  Zamin o sahra sabzeh rosh bahiyeh

Vanosheh injeh onjeh bayeh bishar / Gheshangi  bisheh gosh ta gosh bahiyeh

***

ترجمه فارسی

با آغاز فصل بهار و سال نو درخت آلوچه با شکوفه های سفید و زیبا خودش را نشان می دهد.

و همچنین همه جای زمین سر سبز و خرم به نظر می رسد و همه از نشانه های خداوند بزرگ می باشد.

و گلهای زیبا و خودرو در دشت و صحرا بیدار شده و زیبایی بهار را چند برابر می کنند.

و گوشه تا گوشه دشتها با وجود گلها و سبزه ها زیبایی خاصی را ایجاد کرده است.

میر حمزه طاهری هریکنده ای نوپا

2- بهار ماه

چِمِر بَیته هِمِن باشه بِهاری      دَپوشیهه شِه تَن سبز قِوایی

سِلوم بِتِه تی تی رِه دشت و صحرا      عَجِب بیه قِشِنگ تا چِش دیاری

***

تلفظ انگلیسی

Chemer bayteh hemen bashe behari / Daposhiheh she tan sabze ghevayee

Selom bateh titi re dasht o sahra / Ajeb bayeh gheshang ta chesh diyari

***

ترجمه فارسی

با فصل بهار و آغاز سال نو دشت و صحرا تغییر کرده و سرسبز شده اند.

و همه جا از سبزه و گلهای زینتی پر شده است.

و با وجود شکوفه های زیبا دشت و صحرا بسیار دیدنی به نظر می رسد.

و تا آنجا که چشم کار می کند زیبا و دلنشین شده است.

میر حمزه طاهری هریکنده ای نوپا

3- بیشه با بهار

بیشه  با  نوروز سلطون  بک و بو  بیته چه جور

Bisheh ba noroze selton bek o bo bayteh che jor

گوشه گوشه با بهارماه  رنگ و رو بیته چه جور

Goshe goshe ba behar mah rangaro bayteh che jor

سبزه  ریگ  دارنه دهون ، با  ونوشه  ککی مار

Sabzeh rik darneh dehon ba vanosheh kakimar

جان خدای  دور  بگردم  ، البسو  بیته چه جور

Jan khedayeh dor bagerdem albeso bayteh che jor

***

ترجمه فارسی

دشت و صحرا با بهار

دشت و صحرا با آمدن بهار و سال نو تغییر کرده است .

و با وجود بهار و روئیدن گل و شکوفه همه جا رنگ و رنگ و زیبا شده است.

سبزه هم با گلهای رنگارنگ زیبا و رنگارنگ شده است.

و این همه زیبایی همه از لطف و رحمت خداوند بزرگ می باشد و من او را شکر می کنم.

***

میر حمزه طاهری هریکنده ای نوپا

دمش گرم (شعر مازندرانی با تلفظ انگلیسی و ترجمه فارسی)

                        

دمش گرم 

Damesh garm

(شعر به زبان مازندرانی با تلفظ انگلیسی و ترجمه فارسی)

هواره مشته  ابر  بیته ،  دمش گرم

Hevare mashte abr bayteh damesh garm

کهو می ره شه ور بیته ، دمش گرم

Kaho mire she var bayteh damesh garm  

سیو بیه هوا ، گم بیه افتاب

Siyo bayeh heva gom bayeh eftab

دتا دسته شه سر بیته، دمش گرم

Deta dasteh she sar bayteh damesh garm   

وارش بیته هوا تیم تیم ، دیاره

Varesh bayteh heva tim tim diyareh

زمینه خنده ور بیته ، دمش گرم

Zamine khandeh var bayteh damesh garm   

مار بمیره جان مار بمیره ... (تقدیم به 25 شهید روستای هریکنده)

مار بمیره جان مار بمیره ...

(تقدیم به همه شهیدان لشکر 25 کربلای مازندران)

مــره یــاد بمـــوهه خلـــه قـــدیما                        مار بمیره جان مار بمیره

نصفــه شــو تسه خــــونسمه لالا                         مار بمیره جان مار بمیره

پسر بــوردی مره هـاکردی تینار                         مار بمیره جان مار بمیره

ترکش بخــردی و بمیره ته مــار                         مار بمیره جان مار بمیره

مــره یــاد بمـــوهه جنگ شلمچه                         مار بمیره جان مار بمیره